Rzeszowskie Piwnice, czyli podziemia pod rynkiem w Rzeszowie, to jedna z tych atrakcji, które w ciekawy sposób pozwolą nam jeszcze lepiej poznać przeszłość.
W tym artykule:
Historia Rzeszowskich Piwnic
Rzeszów został założony przez Kazimierza Wielkiego w 1354 roku. Był to okres, w którym prężnie rozwijał się handel i rzemiosło. To właśnie wtedy powstawały pierwsze piwnice, które dziś można zwiedzać pod miastem. Były drążone w gruncie lessowym na głębokości nawet 10 metrów. By zapewnić im stabilność, wzmacniane były drewnem oraz murowane cegłą czy kamieniem. Pełniły wówczas funkcję magazynów i „sklepów ziemnych”. W czasie najazdów tatarskich chronili się w nich mieszkańcy. Wąskie przejścia były łatwe do barykadowania, a korytarz wiódł prosto do znajdującej się na rynku studni.
Po XVIII wieku cześć piwnic zasypano i zamurowano, szczególnie te mieszczące się najgłębiej. Handel w mieście znacznie podupadł i magazyny nie były już tak potrzebne. Pomieszczenia znajdujące się płycej były nadal wykorzystywane. W czasie II wojny światowej schroniło się w nich wielu Żydów, a funkcjonujące w nich „sklepy ziemne” istniały nawet do lat 70. XX wieku.
Rzeszowskie Piwnice – historia powstania trasy
W latach 60. i 70., po tym jak zauważono, że starówka zaczyna się zapadać. W podziemiach zaczęto prowadzi prowadzono prace konserwatorskie. Ich efektem było zabezpieczenie fundamentów i piwnic oraz udrożnienie komór i ciągnących się między nimi korytarzy.
Podziemna trasa turystyczna po raz pierwszy była otwarta dla turystów 19 kwietnia 2001 roku. Liczyła wówczas 213 metrów. Jednak to nie koniec renowacji rzeszowskich podziemi. Po kolejnych pracach trasa wydłużyła się do 369 metrów. Ostatnim etapem prac było umożliwienie funkcjonowania w Rzeszowskich Piwnicach wystaw interaktywnych.
Obecnie ta rzeszowska atrakcja obejmują 40 pomieszczeń znajdujących się na trzech kondygnacjach – najgłębiej położone mieszczą się 10 metrów pod płytą rynku. Udostępnione pomieszczenia pochodzą z różnych okresów – od XIV do XVIII wieku. Znajdują się wśród nich: Piwnice Bławatników, Trakt Lubomirskich, Gruba Kochanowicza, Droga Kupców, Piwnica Miodowa czy Lochy Tatarskie.
Spacerując podziemiami przechodzimy pod płytą rynku oraz pod kamienicami nr 11, 12, 13, 14, 19, 20, 21 oraz nieistniejącymi obecnie budynkami 28 i 29.
Na różnych etapach prac odkryto pod rzeszowskim rynkiem ślady zabudowy z XVI–XVIII wieku, ślady pożaru, który strawił miasto w 1842 roku, a nawet ślady świadczące o obecności człowieka na tym terenie już 3000 lat przed naszą erą.
Zwiedzanie Rzeszowskich Piwnic
Trasa jest obiektem całorocznym, czynnym z wyjątkiem poniedziałków i świąt. Wstęp jest płatny, a zwiedzanie odbywa się w grupach oprowadzanych przez przewodnika.
Kiedy wybieramy się do Rzeszowskich Piwnic mamy do wyboru dwie ścieżki zwiedzania. Wcześniejsze dokonanie wyboru jest ważne, ponieważ decyduje o liczebności grupy oprowadzanej przez przewodnika. W przypadku „Interaktywnej legendy” zwiedzenie odbywa się w grupach do 6 osób. Natomiast „Obrazy historii” to trasa dla grup składających się z 8 osób. Wejścia odbywają się co 20 minut.
Trasy zwiedzania
Interaktywna legenda
Interaktywna legenda to ścieżka multisensoryczna. Zwiedzający nie tylko słuchają historii opowiadanych przez przewodnika, ale biorą w nich aktywny udział. Po drodze czekają na nich interaktywne stanowiska, gdzie wykonają specjalne zadania angażujące ich manualnie, intelektualnie, a nawet emocjonalnie.
Według scenariusza tej ścieżki zwiedzający swoją przygodę z Rzeszowskimi Piwnicami rozpoczną w zamierzchłej przeszłości, później przeniosą się w czasy Kazimierza Wielkiego i dalej będą wędrować przez kolejne wieki. Po drodze poznają kolejne ważne fakty z historii Rzeszowa i wykonają związane z nimi zadania, na przykład pomogą dyplomacie Janowi Pakosławicy w czasie niebezpiecznej wyprawy do Złotej Ordy.
Ścieżka „Interaktywna legenda” polecana jest szczególnie rodzinom z dziećmi. Wspólne odkrywanie skarbu Rzeszowa jest ciekawą formą wspólnie spędzanego czasu, a maluchy na pewno nie będą się nudzić w czasie takiej wycieczki w przeszłość.
Obrazy historii
Obrazy historii to ścieżka dużo bardziej tradycyjna, choć również pozwalająca przy wykorzystaniu elementów interaktywnych bliżej poznać podziemia i historię Rzeszowa. Scenariusz ścieżki skupia się przede wszystkim na samych podziemiach i przedstawieniu pełnej wiedzy historycznej na ich temat. Dlatego ścieżka „Obrazy historii” najlepiej sprawdzi się w przypadku dorosłych zwiedzających oraz pasjonujących się historią.
Zwiedzanie według scenariusza tej ścieżki rozpoczyna się w najstarszym punkcie historii miasta, czyli od związanych z nim legend, powstania jego nazwy, a także odkryć dokonanych w czasie prac archeologicznych. Następnie od czasów Kazimierza Wielkiego trasa poprowadzi zwiedzających przez wieki panowania rodu Rzeszowskich aż do XIX wieku, kiedy Lubomirscy sprzedali miasto.
Zwiedzający poznają również historię rzeszowskiego zamku oraz wybitnych rzeszowian. Przybliżony zostanie im również wieloreligijny Rzeszów, w którym obok siebie funkcjonowali wyznawcy chrześcijaństwa, prawosławia i judaizmu. Trasa zaprowadzi ich nawet do miejsc bardzo charakterystycznych dla omawianego czasu, czyli karczmy, sklepu bławatnego czy sklepu kolonialnego.