Zapewne każdy z nas kojarzy kultowy serial „Ranczo”. Produkcja Wojciecha Adamczyka porwała miliony Polaków, którzy do dziś chętnie oglądają tę komedię. Wieczny konflikt Księdza z Wójtem, przemyślenia stałych bywalców „ławeczki” oraz perypetie mieszkańców Wilkowyj nadal budzą niemałe zainteresowanie. Dokładnie dekadę temu, Gmina Mrozy, w której leży Jeruzal (serialowe Wilkowyje) otworzyła oficjalnie szlak rowerowy w śladzie planu filmowego „Rancza”. Jak dziś wyglądają miejsca znane z tej kultowej polskiej komedii?
W tym artykule:
Akcja serialu „Ranczo” rozgrywa się w fikcyjnej wsi Wilkowyje, która leży w okolicy Radzynia Podlaskiego. W rzeczywistości znaczną większość scen nagrywano w Jeruzalu, Latowiczu i Sokulach na Mazowszu. Do dziś możemy spotkać w tych miejscowościach turystów, którzy chcą odwiedzić kultowe miejsca z serialu.
Gminny szlak rowerowy śladami „Rancza”
W 2014 roku, z inicjatywy Biblioteki Publicznej w Mrozach (gmina, w której leży Jeruzal) wyznaczono szlak rowerowy śladami planu filmowego serialu „Ranczo”. Około dwudziestokilometrowa trasa rozpoczyna się właśnie w Mrozach i przez Jeruzal biegnie do Łukówca. W każdej z miejscowości znajdują się miejsca, które znamy z popularnej komedii. Szlak jest oznaczony, jednak nie wszędzie, więc warto wcześniej wyznaczyć oraz sprawdzić dokładną trasę.
Co ważne, oficjalny szlak nie jest poprowadzony w formie pętli. Podczas planowania podróży warto więc przewidzieć ewentualną drogę powrotną. Do miasta Mrozy możemy wygodnie dotrzeć pociągami PKP Intercity oraz Kolei Mazowieckich. Te drugie kursują z Warszawy co około godzinę.
Dystans między dworcem a Rezerwatem Przyrody Rudka Sanatoryjna, w którym zaczyna się szlak, wynosi około 2 kilometry. Tak, jak już wspominaliśmy, znajduje się tam między innymi jedyna czynna w Polsce linia tramwaju konnego. Powstała ona w 1902 roku, początkowo jako środek transportu dla materiałów do budowy sanatorium w pobliskiej Rudce. Sześć lat póżniej tramwaj konny zaczął kursować z kuracjuszami aż do 1967 roku, kiedy to zmarł woźnica. Na początku lat 70. ubiegłego wieku, tory rozebrano. Mogłoby się wydawać, że był to definitywny koniec tego środka transportu.
Niespełna czterdzieści lat później wrócił pomysł reaktywacji tramwaju konnego w Mrozach. Odbudowa linii rozpoczęła się w 2011 r. i już rok później nastąpiło jej zakończenie. Całą inwestycję dofinansowała Unia Europejska, a tramwaj konny pojawił się w 95. odcinku „Rancza”, jako nowa atrakcja Wilkowyj. Dziś kursuje on 7 miesięcy w roku, głównie z turystami.
Sielskie Mazowsze
Tak naprawdę tuż po wyjeździe z miasta, możemy w pełni rozkoszować się pięknem Mazowsza. Spokojne, mało uczęszczane i komfortowe odcinki szlaku pozwalają w pełni się zrelaksować i oddać chwili. Na trasie mijamy wiejskie krajobrazy, liczne gospodarstwa oraz pola uprawne.
W miejscowościach warto zwrócić uwagę na liczne bocianie gniazda. Ptaki, które są wręcz symbolem polskiej wsi, występują tu bardzo licznie. Mazowsze niemalże do złudzenia przypomina krajobrazy z dzieł Mickiewicza.
Trasa jest naprawdę bardzo spokojna, a większość jej odcinków ma nawierzchnię asfaltową. W taki oto sposób dojazd do Jeruzala zajmuje niespełna godzinę.
Jeziorko
Drugim, po tramwaju konnym punktem na szlaku śladami planu filmowego „Rancza” jest jeziorko pod Jeruzalem. Urokliwe miejsce przewinęło się w wielu epizodach serialu, już od II sezonu. To właśnie tutaj Tomasz Witebski oświadczył się Francesce. Wielokrotnie ukazywano tu również inne wątki, jak na przykład próba samobójcza Kusego.
Nad wilkowyjskim jeziorem wypoczywali też mieszkańcy. W serialu pokazywane były również jego okolice, jak chociażby las, w którym Lucy odkryła nielegalne miejsce produkcji bimbru, w którym urzędował Hadziuk. To właśnie okoliczny lasek był miejscem wielu ujeć w takiej scenerii.
Nowa szkoła, dom Witebskiego i przychodnia
Następnym punktem na trasie są trzy budynki zlokalizowane obok siebie. Znajdują się one przysłowiowy rzut beretem od jeruzalskiego rynku. Mowa oczywiście o nowej szkole, starym domu Tomasza Witebskiego i ośrodku zdrowia, w którym pracował dr Wezół.
Dyrektorką starej jak i nowej szkoły była niezastąpiona Wiesława Oleś. Widzowie mogli śledzić codzienną naukę tutejszej młodzieży oraz inne ważne momenty w serialu. To właśnie przed tym budynkiem Paweł Kozioł dowiedział się, że nie będzie rządził gminą w kolejnej kadencji. Rozgrywano tu również sceny rewolucji oświatowej, a sama szkoła była prezentowana od IV do VIII sezonu. W rzeczywistości jest to budynek Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Jeruzalu.
Sceny w starym domu Witebskiego były rozgrywane jedynie do IV sezonu. Jest to niewielki budynek mieszkalny, a w istocie Dom Nauczyciela należący do gminy Mrozy. Miejscowy polonista tworzył w nim dwie konkurencyjne gazety – „Wieść Gminną” i „Wieść Parafialną”.
Ośrodek zdrowia obecny jest już od I sezonu serialu. Pracował w nim jedyny lekarz w Wilkowyjach, Mieczysław Wezół. W budynku, aż do VII sezonu znajdowało się jednocześnie jego mieszkanie, w którym zamieszkiwał ze swoją żoną – Dorotą. Liczne sceny kręcono również w gabinetach lekarskich oraz poczekalni. Dziś budynek jest wyremontowany, jednak niestety wycięto dorodne drzewa rosnące na dziedzińcu.
Rynek, sklep i ławeczka
Te miejsca z pewnością skojarzy każdy fan „Rancza” i nie tylko. Sklep Krystyny Więcławskiej, urokliwy ryneczek i kultowa ławeczka znajdują się w centralnym punkcie Jeruzala. Już w pierwszym odcinku na okoliczny przystanek PKS przyjechała Lucy Wilska. Rynek, podobnie jak i sklep przeszedł na przestrzeni lat spore metamorfozy.
Sklep Więcławskiej zlokalizowany jest w centralnym miejscu serialowych Wilkowyj. Jest to jedyny punkt sprzedaży w okolicy, więc wszyscy klienci znają się doskonale. W tym miejscu powstaje najwięcej plotek na temat mieszkańców. Sklep dwukrotnie przechodzi metamorfozę, a w dzisiejszej formie pojawił się po raz pierwszy w IV sezonie, przybierając barwy unijne.
Nie można pominąć również kultowej ławeczki, na której urzęduje Hadziuk, Solejuk, Pietrek i Japycz. Stali bywalcy dzielą się z widzami głębokimi refleksjami i swoimi przemyśleniami na temat życia w Wilkowyjach i nie tylko.
Co ciekawe, sam rynek w Jeruzalu zachował średniowieczny układ urbanistyczny w kształcie obszernego prostokąta.
Stara szkoła
Budynek starej szkoły w Wilkowyjach to tak naprawdę filia Biblioteki Publicznej w Mrozach. Występuje on już od pierwszych odcinków serialu, jako początkowe miejsce nauki wilkowyjskiej młodzieży. Szefuje nim nie kto inny jak Wiesława Oleś.
Oprócz lekcji w szkole były prowadzone zajęcia dodatkowe z inicjatywy Lucy, która początkowo miała w niej pracować. Gdy o tym pomyśle dowiedział się jednak wójt, stanowczo zabronił dyrektorce zatrudnić amerykankę. Miała ona uczyć angielskiego, kiedy to brakowało odpowiedniego nauczyciela tego języka.
Zmieniło się również otoczenie starej szkoły. Jej dziedziniec opustoszał niestety ze starych drzew i krzewów.
Apteka
Punkt apteczny w Wilkowyjach był prowadzony przez magistra Ryszarda Polakowskiego. Budynek został wykonany przez Andrzeja Więcławskiego, który jest jednocześnie jego właścicielem. Pomysłodawcą samej apteki był Kusy.
W aptece rozgrywają się również liczne sceny romansu Haliny Kozioł z magistrem. Dziś budynek stanowi własność prywatną.
Kościół, plebania i salka katechetyczna
Na liście kultowych miejsc z serialu nie może oczywiście zabraknąć miejsca, w którym urzędował ksiądz Piotr Kozioł. Drewniany kościół jest obecny w serialu już od pierwszych odcinków. Rozegrało się w nim wiele ważnych wydarzeń dla mieszkańców Wilkowyj. To tutaj odbył się ślub Lucy i Kusego oraz Michałowej ze Stachem. W kościele była chrzczona również Dorotka, a brat bliźniak księdza ogłosił tam powstanie Polskiej Partii Uczciwości (PPU).
Wiele równie ciekawych wydarzeń odbywało się po sąsiedzku – na plebanii. Gospodarzyła nią Michałowa, a na co dzień mieszkał na niej proboszcz Kozioł oraz ks. Maciej i Robert. Większość scen była kręcona w kancelarii parafialnej, gabinecie, kuchni oraz na tarasie. Na plebanii nakręcono wiele scen związanych z życiem religijnym mieszkańców Wilkowyj oraz sprawami społecznymi.
W bezpośrednim sąsiedztwie plebanii znajdowała się nieistniejąca dziś salka katechetyczna. To właśnie w tym urokliwym, drewnianym budynku Lucy udzielała korepetycji z języka angielskiego. Lekcje religii prowadził tu również ks. Piotr Kozioł. W rzeczywistości salka była dawną organistówką. Obecnie nie ma już po niej śladu, a jedyną pozostałością jest tablica informacyjna.
Biuro Senatora Kozioła
Kiedy to Paweł Kozioł został Senatorem z ramienia Polskiej Partii Uczciwości, wraz z Czerepachem wynajął ten niepozorny budynek na poczet swojego biura. Wielokrotnie gościli w nim liczni interesanci, goście oraz miejscowi.
Budynek pojawił się po raz pierwszy w serialu podczas kręcenia VI sezonu. Co jednak ciekawe, znane nam wnętrze wcale nie pochodziło z tego miejsca. Sceny były kręcone w studio nagraniowym w Warszawie. Biuro Kozioła jest własnością prywatną, obecnie opuszczoną.
Urząd Gminy Wilkowyje
Teraz musimy przenieść się do odległego o około 5 kilometrów Latowicza. To właśnie tam znajdziemy słynny gmach Urzędu Gminy Wilkowyje. Jest on obecny w serialu od samego początku, kiedy to rolę wójta pełni Paweł Kozioł. Urzędem potem szefują już tylko kobiety – kolejno Lucy Wilska i Krystyna Więcławska.
W tym miejscu mogliśmy oglądać wiele wręcz kultowych scen. Na co dzień pracowała tam Lodzia (główna księgowa). Sceny z wnętrz urzędu od samego początku były nagrywane poza urzędem.
Dom Wójta Kozioła
Był jednym z największych domów w Wilkowyjach, bo w końcu należał do wójta. Mieszkali w nim Paweł Kozioł, Halina Kozioł oraz Klaudia Kozioł. W dwupiętrowym budynku gościli liczni bohaterowie, a wszystkie sceny były kręcone na miejscu. Co ciekawe, w późniejszych sezonach dom jest inaczej otynkowany, co świadczy o jego remoncie.
Dom Kozioła znajduje się w Rozstaniach obok Latowicza, tuż przy drodze wojewódzkiej 802. Jest to budynek prywatny, niedostępny do zwiedzania. Do dziś istnieje również rozległy, zadbany ogród.
Czy warto? Jeszcze jak!
Swoją wycieczkę kończymy właśnie w Latowiczu. Sam szlak rowerowy i miejsca znane nam z serialu, robią na żywo ogromne wrażenie. Poza tym, na wyciągnięcie ręki mamy do dyspozycji sielskie krajobrazy i trasę o bardzo przyjemnym przebiegu. Osoby nieco bardziej wprawione mogą zatoczyć również pętle powrotną do miasta Mrozy (w sumie około 50 kilometrów).
Poza wymienionymi obiektami, na szlaku znajdują się dodatkowo:
- Stary dom Więcławskich
- Stary dom Hadziuków
- Dom weselny
W Jeruzalu możemy odwiedzić poza tym mieszkanie Wezółów, chatę Zielarki, nowy dom Witebskiego i Więcławskich, dom magistra, czy dom Pietrka i Joli. Dworek Lucy również znajduje się na Mazowszu, jednak w powiecie żyrardowskim (Sokule).